Meestal wel, maar niet altijd.
Wanneer is afgesproken dat bij een (dreigend) juridisch geschil eerst mediation wordt geprobeerd voordat naar de rechter wordt gegaan, is er op voorhand een keuze gemaakt tussen mediation of een gerechtelijke procedure. U heeft dan samen afgesproken eerst mediation te proberen.
Zo’n afspraak heet een mediationclausule. De vraag is of partijen zich aan deze afspraak moeten houden en of een mediationclausule bij de rechter afdwingbaar is. Met andere woorden: kan de rechter partijen terugsturen als zij niet eerst mediation hebben geprobeerd?
De Advocaat-Generaal bij de Hoge Raad heeft recent geadviseerd dat dit inderdaad zo is. Het uitgangspunt moet volgens deze conclusie zijn dat een afspraak tussen professionele partijen om mediation te proberen vóór een gerechtelijke of arbitrale procedure juridisch bindend en afdwingbaar is, ondanks de vrijwilligheid van de mediation. Als de Hoge Raad dit advies overneemt, dan zal eerst de mogelijkheid van mediation moeten worden onderzocht, voordat partijen naar de rechter kunnen stappen.
Ja, dat klopt.
Het uitgangspunt van mediation is vrijwilligheid. Partijen stemmen in met begeleiding van een mediator – zij kunnen niet tot daadwerkelijke deelname aan een mediationproces worden verplicht – kunnen met het mediationproces stoppen als dat wat hen betreft geen toegevoegde waarde meer heeft. Dit wordt ook wel commitment genoemd: partijen moeten zich gebonden voelen aan het proces om er samen uit te komen.
Door het opnemen van een mediationclausule kunnen partijen wel worden verplicht de haalbaarheid van mediation te onderzoeken. Het mediationtraject blijft echter altijd op basis van vrijwilligheid.
Uiteindelijk hebben partijen dus toch een keuze. Maar niet voordat ze mediation in ieder geval hebben geprobeerd, aldus de Advocaat-Generaal in de bovenvermelde zaak.
Ik kon niet kiezen en ben sinds augustus 2021 niet alleen arbeidsrecht advocaat maar ook MfN-registermediator.
Als mediator begeleid ik werkgevers en werknemers bij het weer in gesprek komen en faciliteer ik het proces om een oplossing te vinden voor het zakelijke en/of arbeidsrechtelijke probleem.
Een voorbeeld daarvan is mediation bij arbeidsongeschiktheid. Denk aan een re-integratietraject dat stroef verloopt, de situatie waarin naast een ziekmelding een onderliggend arbeidsconflict speelt of ontslag en een verstoorde arbeidsverhouding.
Het belang van mediation in de juridische praktijk neemt toe. Mediation wordt steeds vaker toegepast om langslepende procedures te voorkomen. Maar niet elke zaak is geschikt voor mediation.
Voor u als werkgever of werknemer is het van belang dat arbeidsconflicten worden voorkomen of dat conflicten worden verkort. Graag denken we op voorhand met u mee en adviseren we u over de mogelijkheden van mediation.
Heeft u vragen over mediation in het arbeidsrecht, neem dan contact op met Elzemieke Schouten.