Borgtocht en borgstelling: Wat u moet weten als borg en hoofdschuldenaar
Wat is borgtocht / borgstelling?
Borgtocht, ook wel borgstelling genoemd, is een overeenkomst waarbij een derde partij (de borg) garant (borg) staat voor de schuld die een ander (de hoofdschuldenaar) aangaat bij een schuldeiser. Komt de schuldenaar de overeenkomst niet na, dan kan de schuldeiser zijn schuld verhalen op de borg. Dit biedt extra zekerheid voor de schuldeiser. Het voordeel voor de hoofdschuldenaar is dat hij of zij aan financiering komt, iets wat anders wellicht niet mogelijk zou zijn geweest. Als alles goed gaat, wordt de borg ook nooit aangesproken.
Veel voorkomende vormen van borgstelling zijn een ouder die borg staat voor een lening van een kind of een bestuurder die borg staat voor een financiering van zijn of haar B.V.
In dit artikel worden de posities van de borg en de hoofdschuldenaar behandeld. In een eerder artikel werd de positie van de schuldeiser behandeld samen met de verschillen tussen particuliere en zakelijke borgtocht. Dit artikel vindt u hier.
Wat dient er in een overeenkomst van borgtocht te staan?
Een borgtocht dient schriftelijk te worden vastgelegd (artikel 7:859 Burgerlijk Wetboek). De overeenkomst moet ten minste de volgende elementen bevatten:
- De identiteit van de partijen (schuldeiser, hoofdschuldenaar en borg);
- De omvang van de borgtocht: is deze beperkt tot een bepaald bedrag of onbegrensd?;
- De voorwaarden waaronder de borg kan worden aangesproken;
- De duur en eventuele beëindigingsmogelijkheden van de borgtocht.
Bij een particuliere borgtocht moet bovendien uitdrukkelijk worden vastgelegd dat de borg zich bewust is van alle financiële gevolgen en risico’s. Ontbreken er elementen? Dan is de borgstelling mogelijk niet rechtsgeldig.
Wat moet u doen als u in verband met een borgstelling wordt aangesproken?
Wordt u als borg aangesproken door de schuldeiser? Dan is het belangrijk om direct actie te ondernemen. De eerste stap os om te controleren of de schuldeiser zich aan de contractuele en wettelijke regels houdt.
Controleer de borgtochtovereenkomst
Is sprake van een particuliere borgtocht? Dan moet de overeenkomst aan meer voorwaarden voldoen. Voldoet deze aan de wettelijke eisen en is deze schriftelijk vastgelegd? Hiervoor kunt u het beste meteen juridisch advies inwinnen.
Is de hoofdschuldenaar al aangesproken op de nakoming van de overeenkomst?
De schuldeiser moet meestal eerst de hoofdschuldenaar aanspreken voordat hij u als borg kan houden aan de verplichtingen. In de overeenkomst kan echter ook anders zijn overeengekomen. Let ook op dat het in de meeste gevallen niet nodig is dat de schudeiser eerst andere zekerheden uitwint of een vonnis bij de rechter haalt, voordat u als borg wordt aangesproken. Vaak is voldoende dat de hoofdschuldenaar in verzuim is met betaling.
Kunt u als borg verhaal nemen op de hoofdschuldenaar voor wie u borg staat?
Ja, dat is mogelijk. Wanneer u als borg wordt aangesproken en aan de schuldeiser moet betalen, heeft u in principe een zogeheten regresrecht op de hoofdschuldenaar. Dit regresrecht betekent vaak niet alleen dat u recht heeft op terugbetaling, maar ook dat u juridisch in de plaats treedt van de schuldeiser met alle rechten die de schuldeiser had. Had de schuldeiser bijvoorbeeld ook een andere zekerheid bedongen, zoals een pandrecht op goederen, dan kunt u van dit recht gebruik maken, als de schuldeiser deze tenminste niet heeft verbruikt. Let wel goed op wat er in de borgtochtovereenkomst is overeengekomen.
Kan de borg ook bij faillissement van de hoofdschuldenaar worden aangesproken?
Bij faillissement van de hoofdschuldenaar kan de borg in beginsel nog steeds worden aangesproken. Sterker nog, wat de schuldeiser betreft, is de borgstelling juist voor dit soort situaties bedoeld. De borg heeft vervolgens een zogenoemd ‘regresrecht’ op de hoofdschuldenaar of – in geval van faillissement – de faillissementsboedel. In de praktijk is het dan interessant om te kijken of er nog zekerheden zijn die de borg kan uitoefenen, omdat terugbetaling aan de borg bij faillissement vaak niet aan de orde is.
Wat moet u als hoofdschuldenaar doen als de borg wordt aangesproken?
Als hoofdschuldenaar heeft u de verantwoordelijkheid om uw betalingsverplichtingen na te komen en te voorkomen dat uw borg in de problemen komt. Dat er een borgstelling is, betekent niet dat u achterover kunt leunen en niets doen. De borg kan immers de schuld na betaling op u verhalen. U moet zich bijvoorbeeld inspannen om met de schuldeiser in overleg te gaan over hoe u de schuld wel kunt betalen, bijvoorbeeld door een nieuwe betalingstermijn of betaling in termijnen overeen te komen. Is de schuldeiser niet tot een compromis bereid, dan kunt u bijvoorbeeld ook aan de schuldeiser aanbieden dat hij zich eerst verhaalt op andere zaken en niet de borg.
Het kan ook zijn dat u als schuldenaar het niet eens bent met het standpunt van de schuldeiser. U vindt dat u wel uw verplichtingen nakomt. In dat geval kan de schuldeiser onrechtmatig handelen door de borg aan te spreken.
Maar u kunt ook onderzoeken of de borgstelling wel rechtsgeldig is aangegaan. Staat u bijvoorbeeld in privé borg voor een schuld van uw bedrijf, dan kan het zijn dat de borgstelling niet aan alle wettelijke vereisten voldoet. Ook als hoofdschuldenaar kan het dus lonen om juridisch advies in te winnen over de borgtocht die u bent aangegaan.
Kunt u als hoofdschuldenaar iets doen om de borg te beschermen?
Ja, tot op zekere hoogte kunt u als hoofdschuldenaar verschillende maatregelen nemen om uw borg te beschermen, maar let wel dat deze afspraken niet ten nadele van de eigen bedrijfsbelangen mogen zijn. Leg goed schriftelijk vast hoe u de borg compenseert als hij wordt aangesproken. Zorg ervoor dat de borgtocht niet onnodig hoog is en dat er heldere afspraken zijn over wanneer de borg wel of niet wordt aangesproken.
In sommige gevallen kan een andere vorm van zekerheid, zoals een pandrecht of hypotheek, een alternatief zijn voor borgtocht. Een schuldeiser zal vaak eerst zakelijke zekerheden zoals pandrecht of hypotheekrecht uitwinnen en daarna pas een borg aanspreken. De volgorde kan ook al vooraf overeenkomen worden met de schuldeiser.
Conclusie
Voor zowel borgen als hoofdschuldenaren brengt een borgtocht aanzienlijke financiële en juridische risico’s met zich mee. Als borg is het essentieel om goed te begrijpen wat uw verplichtingen zijn en of u mogelijkheden hebt om uw aansprakelijkheid te beperken. Als hoofdschuldenaar is het van belang om uw financiële verplichtingen serieus te nemen en uw borg niet onnodig te belasten. Daarnaast doet u er goed aan bij het aangaan van de borgtochtovereenkomst met de borg al afspraken te maken over de afwikkeling van de borg onderling. Als de borg wordt aangesproken, is het van belang tijdig juridisch advies in te winnen om te bezien of de schuldeiser wel tot uitwinning mag overgaan en welke alternatieven er mogelijk zijn.
Hoe kan Bowmer Nuiten Noteboom Advocaten u helpen?
Bij Bowmer Nuiten Noteboom Advocaten hebben wij ruime ervaring met borgtochtdossiers. Bent u een borg en wordt u aangesproken? Of bent u een hoofdschuldenaar die een borg heeft betrokken bij een overeenkomst? Wij kunnen u adviseren over uw rechten en plichten en u bijstaan bij geschillen over de borgstelling. Wij kunnen ook in gesprek met de schuldeiser gaan om te bezien of er ook andere oplossingen mogelijk zijn.
Heeft u vragen of wenst u informatie naar aanleiding van dit artikel? Neem dan gerust contact op met Hans Huybens.
