Alimentatie, ontslag en gouden handdruk
Niet alles in het leven loopt zoals verwacht. Men voorziet vaak niet de omstandigheden die leiden tot ontslag en daarmee wordt de capaciteit om aan de alimentatieverplichting te voldoen na echtscheiding beperkt. Bij ontslag wordt echter vaak een ontslagvergoeding toegekend. Hieronder leest u welk invloed een ontslagvergoeding of gouden handdruk op de toekomstige alimentatieverplichting kan hebben.
Als u nog gehuwd bent
Als partijen nog gehuwd zijn wanneer een ontslagvergoeding wordt toegekend, valt deze niet automatisch in een gemeenschap van goederen. De ontslagvergoeding, voor zover dit nog niet tot uitkering is gekomen, kan verknocht zijn, dat wil zeggen zodanig verbonden met de partner aan wie dit is toegekend, dat verdeling bij de echtscheiding achterwege kan blijven. Dit is volgens de Hoge Raad het geval als de vergoeding in een zogeheten "Stamrecht B.V." of op een levensverzekeringspolis bij een erkende verzekeraar is gestort. Een ontslagvergoeding hoeft derhalve niet bij echtscheiding verdeeld te worden over de echtgenoten voor zover de vergoeding is gereserveerd voor toekomstige uitkeringen na de echtscheiding.
Uitkeringen na de echtscheiding tellen echter wel mee voor de vraag of er draagkracht is voor alimentatie. De toekomstige uitkeringen worden opgeteld bij het inkomen van de alimentatieplichtige (ofwel uit een WW uitkering ofwel uit nieuwe werkzaamheden) en zo wordt de draagkracht voor alimentatie bepaald. Het kan derhalve ook lonen om in ruil voor alimentatieverlaging in de toekomst reeds bij de echtscheiding een deel van de vergoeding te reserveren voor de andere partner en zo een minnelijke regeling te treffen om toekomstige onzekerheid te voorkomen.
Ontslag na de echtscheiding
Als er al alimentatie is vastgesteld op basis van het inkomen voor ontslag, kan na ontslag sprake zijn van een wijziging van omstandigheden die verlaging van de alimentatie rechtvaardigt. Als er een vergelijking wordt gemaakt tussen het oude loon en de te ontvangen WW uitkering, dan is dit gevoelsmatig al snel het geval, maar een ontslagvergoeding is meestal bedoeld als vergoeding voor "elders lager te verdienen loon of enige uitkering krachtens de sociale verzekeringswetgeving", zo staat vaak letterlijk in de overeenkomst of uitspraak waarbij de vergoeding wordt toegekend. Het is dus zeker niet altijd een gegeven dat de alimentatie onmiddellijk ten gevolge van een ontslag zal worden verlaagd als er een ontslagvergoeding wordt betaald.
Fiscaal wordt vaak juist geadviseerd om een ontslagvergoeding of gouden handdruk opzij te zetten in een stamrecht B.V. omdat de werkgever dan de bruto vergoeding in de B.V. kan storten. Wanneer de B.V. vervolgens pas na pensionering uitkeringen doet, kan belastingvoordeel worden verkregen. In veel gevallen wordt voorafgaand aan storting in een stamrecht of geblokkeerde levensverzekering niet expliciet nagedacht over de alimentatieverplichting, die hiermee in conflict komen. Het vrijmaken van eenmaal vastgelegd kapitaal kan voor veel kosten zorgen en kan ook negatieve fiscale consequenties zorgen.
In veel uitspraken van lagere rechters wordt vooropgesteld dat de alimentatieplichtige er in principe zoveel mogelijk aan moet doen om de oorspronkelijke alimentatieverplichtingen na te komen. Dit kan derhalve het interen op de vergoeding betekenen ten behoeve van de alimentatie, indien het inkomen na ontslag lager is dan voorheen, voordat een alimentatieverlaging wordt doorgevoerd. Er zijn ook uitspraken bekend waarbij de alimentatieplichtige verplicht wordt om regelmatig opnames uit de stamrecht B.V. te plegen zodat de alimentatie kan worden betaald. Dit kan in de toekomst tot fiscale problemen leiden omdat deze uitkeringen feitelijk "te vroeg" plaatsvinden.
Moet een ontslagvergoeding altijd volledig opgemaakt worden?
De Hoge Raad heeft in 1996 bepaald dat de enkele omstandigheid dat een ontvangen ontslagvergoeding de strekking heeft om inkomensachteruitgang in de toekomst te voorkomen, niet tot de conclusie leidt dat men hierop per definitie volledig op in hoeft te teren. Wanneer het inkomen sterk daalt na ontslag en niet voor herstel vatbaar is, dan kan namelijk een (aanzienlijk) pensioengat ontstaan. In dat geval is gerechtvaardigd dat een deel van de in een stamrecht uitgekeerde vergoeding als een noodzakelijke pensioenvoorziening wordt aangemerkt. De alimentatieplichtige zal wel moeten aantonen dat er sprake is van een reële pensioengat. Veel hangt af van de verwachtingen van de alimentatieplichtige op de arbeidsmarkt, de leeftijd en de reeds opgebouwde reserves.
Ook is aanvaard dat een oudere werknemer, die geen reële verwachting had weer op de arbeidsmarkt aan de slag te gaan in loondienst, een deel van de ontslagvergoeding aanwendde om een eigen onderneming op te richten. De redenering daarbij is dat op termijn potentieel een hoger inkomen kan worden gegenereerd, waarmee weer alimentatie kan worden betaald.
Bij hoge inkomsten hoort soms ook een hoog uitgavenpatroon. Het (gedeeltelijk) aflossen van schulden om in de toekomst uitgaven (zoals woonlasten) te verminderen, kan ook onder omstandigheden een gerechtvaardigde aanwending van de ontslagvergoeding zijn, maar er dient wel aangetoond te worden dat dit noodzakelijk is geweest en dat de aflossing op de lange termijn een lasten verlagend effect heeft. Aflossing van na het huwelijk ontstane leningen voor consumptieve bestedingen, wordt vaak gepasseerd.
Hoe kan Bowmer Nuiten Noteboom u helpen?
Reeds in de onderhandelingsfase voorafgaand aan ontslag, is het belangrijk om u voor te laten lichten omtrent de situatie nadien wanneer sprake is van een alimentatieverplichting. Indien gekozen wordt voor storting in een stamrecht, dienen hieraan zorgvuldige overwegingen vooraf te worden gegaan en dienen de nodige berekeningen te worden gemaakt om de keuze te onderbouwen. Ook kan het aanbeveling verdienen om in een vroeg stadium met de ex-partner te overleggen en te bezien of er mogelijkheden zijn om de alimentatie (in eerste instantie wellicht tijdelijk) aan te passen.
Bowmer & Nuiten beschikt over ervaren familierechtadvocaten, die u bij de besluitvorming kunnen adviseren en die, als er geen overeenstemming kan worden bereikt, voor u een procedure tot wijziging van de alimentatie kunnen voeren (of juist verweer kunnen voeren). Ook als u het moeilijker dan verwacht vindt om een nieuwe baan te vinden en dus snel inteert op een ontslagvergoeding, kunnen wij uw situatie doorrekenen en u adviseren over wijziging van de oorspronkelijke alimentatie.
Voor meer informatie of een persoonlijk kennismakingsgesprek over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Maria Bowmer.
