Ouderlijk gezag
Wanneer een kind uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt geboren, hebben beide ouders direct het ouderlijk gezag over het kind. Als een ouder het gezag heeft, kan deze ouder beslissingen nemen over de verzorging, opvoeding, het vermogen en de woonplaats van het kind. Als ouders gezamenlijk het gezag hebben, zijn de ouders gezamenlijk verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van hun kind(eren) en voor die beslissingen.
Wanneer de ouders ongehuwd samenwonen, krijgt de moeder bij de geboorte automatisch het gezag. De vader krijgt dan pas gezag nadat dit door de ouders is geregistreerd bij de rechtbank. Let op! Het erkennen van het kind bij de burgerlijke stand door de vader is niet hetzelfde als het verkrijgen van gezamenlijk gezag. De procedure hiervoor is overigens eenvoudig. Hiervoor moeten beide ouders samen een formulier invullen en indienen bij de rechtbank van de plaats waar het kind is geboren. Dan krijgt de vader het ouderlijk gezag en wordt hij ook wettelijk vertegenwoordiger van het kind. Het standaardformulier van de rechtbanken kunt u hier vinden.
Beëindiging relatie ouders
Wanneer een huwelijk of geregistreerd partnerschap eindigt, dan blijft ook na de echtscheiding het gezag automatisch van beide ouders. Maar als er geen huwelijk of geregistreerd partnerschap is geweest, is het van groot belang om uit te zoeken of beide ouders ouderlijk gezag hebben over de kinderen. Het niet regelen hiervan kan grote consequenties hebben.
Eenhoofdig gezag
Als er geen sprake is van gezamenlijk gezag bij beëindiging van de relatie, is er sprake van eenhoofdig gezag. Een ouder die het eenhoofdig gezag heeft, neemt uitsluitend zelf de belangrijke beslissingen omtrent haar/ zijn kind(eren). Het is meestal de moeder die het eenhoofdig gezag heeft, want zij verkrijgt bij geboorte van het kind wettelijk het gezag toegekend. Het kan echter ook zijn dat alleen de vader (of moeder) na de echtscheiding het eenhoofdig gezag krijgt wanneer de andere ouder niet in staat is om voor de kinderen te zorgen, maar dit kan alleen na een gerechtelijke procedure tot ontzetting uit het ouderlijk gezag. Deze procedure kan alleen worden gevoerd in extreme situaties waarbij het belang van de kinderen in het gedrang is.
Indien de vader geen gezag heeft verkregen bij of na de geboorte van het kind, kan hij het gezamenlijk gezag ook middels een procedure bij de rechtbank afdwingen als de moeder weigert mee te werken aan registratie van het gezamenlijk gezag. In beginsel wordt dit verzoek toegewezen, tenzij er een gevaar ontstaat dat de beslissing niet in het belang van het kind is. Dat kan zijn in het geval het kind door het gezamenlijk gezag klem dreigt te raken tussen de ouders. Denk daarbij aan een situatie dat ouders totaal niet met elkaar communiceren en het niet met elkaar eens kunnen worden, zodat het kind bij toewijzing van het gezamenlijk gezag in een voortdurende conflictsituatie terecht zal komen.
De ouder zonder ouderlijk gezag is niet verstoken van alle rechten. Zo heeft ook een ouder zonder gezag recht op ‘family life’ met de kinderen en heeft hij of zij dezelfde rechten op omgang als ieder andere ouder. Maar de andere ouder heeft dan wel het recht om alle beslissingen over het kind alleen en zonder overleg te nemen en dat kan soms zeer onwenselijk of pijnlijk zijn.
Gezamenlijk gezag
Wanneer sprake is van gezamenlijk gezag dienen de ouders, ook na een (echt)scheiding, steeds met elkaar te overleggen over belangrijke zaken met betrekking tot de kinderen. Bij echtscheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap is het opstellen van een ouderschapsplan verplicht om dit overleg zo veel mogelijk in goede banen te leiden. Gezamenlijk gezag brengt rechten, maar ook verplichtingen met zich mee, waar beide ouders zich aan moeten houden. Zo mag de verzorgende ouder (waar de kinderen wonen) niet zomaar verhuizen, de kinderen van school laten wisselen enz. zonder toestemming van de andere ouder.
Hoe kan Bowmer Nuiten Noteboom u helpen?
Als u het gezamenlijk gezag heeft over uw kinderen, dan dient u ook gezamenlijk belangrijke beslissingen omtrent uw minderjarige kinderen te nemen. Als u samen met uw (ex-)partner niet tot overeenstemming kunt komen hierover, kunt u uw zaak voorleggen aan de rechter. De rechter zal dan in het belang van het kind een beslissing nemen. Het team van Bowmer Nuiten Noteboom kan u stapsgewijs adviseren bij deze procedure.
Indien u niet het gezag heeft over uw kind en uw partner niet wenst mee te werken aan de vaststelling van het gezamenlijk gezag, kunnen wij voor u een gezagsprocedure starten om het gezamenlijk gezag te verkrijgen.
Uiteraard staat u liever niet tegenover de vader of moeder van uw kind in de rechtszaal. Daarom kunt u bij ons ook kiezen voor mediation. Samen met een ervaren mediator kijkt u welke stappen gezamenlijk genomen kunnen worden om het conflict op te lossen. Zeker bij geschillen omtrent de uitoefening van het gezag levert dit proces goede resultaten op en brengt dit de focus weer terug op de kinderen.
Als u vragen heeft naar aanleiding van dit artikel of een afspraak wenst te maken, neem dan gerust contact op met Maria Bowmer.
