Mediation, niet alleen bij echtscheidingen
De term mediation klinkt de meeste mensen tegenwoordig wel bekend in de oren, maar nog steeds is niet altijd bekend wat het precies inhoudt. De bekendste toepassing van mediaton is bij echtscheiding.
Maar er kan meer
Mediation is voor allerlei familiezaken ook een goede methode om het probleem tussen de betrokken partijen in goed overleg op te lossen.
Om te kunnen begrijpen in welke situaties mediation te gebruiken is, is het van belang om te weten hoe een mediationtraject over het algemeen verloopt.
Met elkaar aan tafel
Iedere mediation begint met de bereidheid van de betrokken partijen om aan tafel te gaan. Soms zijn de ruziënde partijen daar zelf zo aan toe, dat ze samen een mediator uitkiezen en een afspraak maken. In veel gevallen echter worden partijen doorverwezen, bijvoorbeeld door de rechter of een betrokken advocaat. Is eenmaal een mediator gekozen, dan kan het gesprek beginnen.
Over het algemeen begint het inhoudelijk gesprek niet meteen! Soms is eerst een individueel intakegesprek nodig of willen de partijen eerst alleen kennismaken met de mediator. Een mediation begint namelijk niet voordat afspraken zijn gemaakt over de mediation zelf.
Mediationafspraken
In die mediationafspraken is een belangrijke reden te vinden waarom mediation zo goed werkt. De belangrijkste afspraken zijn standaard, te weten:
- Iedere partij doet vrijwillig mee aan de mediation.
- Vrijwillig is niet vrijblijvend. Het doel van alle partijen moet zijn: een oplossing bereiken voor het probleem!
- De mediator is geen rechter en beslist dus niet voor partijen. De mediator is neutraal en helpt de partijen om zelf hun probleem in kaart te brengen en op te lossen.
- De betrokken partijen zijn zelf verantwoordelijk voor de oplossing van het probleem én
- Spreken daarover in een vertrouwelijke sfeer en tekenen dan ook voor geheimhouding.
Deze afspraken maken het voor partijen in een mediation veel makkelijker op tot een oplossing te komen dan bij onderhandelingen zonder een mediator of - veel meer nog - bij het voorleggen van het geschil aan de rechter.
Bij een rechter verschijnt immers over het algemeen tenminste een van de partijen niet vrijwillig. Bovendien is de oplossing die de rechter zal opleggen niet gebaseerd op de individuele omstandigheden van partijen, maar op de wet. En die biedt niet altijd de beste oplossing. Met een opgelegde uitspraak van de rechter moeten partijen het doen en wordt het geschil in de basis niet opgelost.
En dan kan over een oplossing bij een rechter over het algemeen ook al niet vertrouwelijk gesproken worden. Alles wat je in een procedure voor de rechter zegt (of in onderhandelingen zonder een mediator) kan later tegen je gebruikt worden. In de mediation gewisselde standpunten blijven juist geheim, ook al komen jullie er niet uit.
Controle
Daarmee biedt mediation door wat eenvoudige afspraken veel voordelen boven een gerechtelijke procedure. De belangrijkste is daarbij: zelf controle houden over een werkbare oplossing. Het principe van eigen controle van partijen blijft vervolgens de gehele mediation in stand.
Na het maken van de eerste afspraken bespreekt de mediator met de partijen vaak het verleden. Niet, zoals veel mensen denken op een softe manier, maar doelgericht. Dat levert immers de helderste antwoorden op waarom er een probleem is ontstaan. Dus vraagt de mediator bijvoorbeeld: "Waarom zijn de afspraken waarover nu een probleem bestaat gemaakt? Wat is er mis gegaan in de uitvoering? Wat waren de verwachtingen van partijen over en weer?".
Na al deze vragen wordt meestal al wel duidelijk waar het probleem van partijen in zit. En ook heel vaak is al duidelijk voor welke belangen partijen aan tafel zitten. Mocht dat niet het geval zijn, dan gaat de mediator daar nog wat verder naar graven.
Belangen
De belangen van de verschillende partijen zijn namelijk het belangrijkste gereedschap voor een geslaagde mediation. Niet alleen de belangen van partijen die samenlopen, maar ook de tegengestelde belangen spelen een rol. Als maar duidelijk is en blijft wat belangrijk is voor ieder van de partijen, dan kan vaak een oplossing gevonden worden. Een oplossing die recht doet aan de belangen van alle partijen, maar bovendien door henzelf gekozen is.
Soms worden daarbij belangen uitgeruild tegenover elkaar. Soms blijken belangen zo parallel te lopen dat een oplossing gevonden kan worden, die partijen van te voren niet hadden voorzien omdat zij door verstoorde communicatie tegenover elkaar kwamen te staan.
Mediation bij familiegeschillen
Daarom is Mediation ook zo effectief bij familiegeschillen. Met kinderen is een relatie nooit voorbij en zullen partijen als ouders wel met elkaar verder moeten. Maar soms zit daar oud zeer in de weg, waardoor de communicatie spaak loopt. Een mediationtraject kijkt vooral naar de toekomst en hoe partijen graag met elkaar verder willen als ouders, niet als (ex-)levenspartners.
Een voorbeeld uit de praktijk; De rechtbank heeft bij de echtscheiding kinderalimentatie bepaald op een bepaald bedrag, die de vader maandelijks moet betalen. De vader is het eigenlijk niet eens met dit bedrag. Hij betaalt de alimentatie wel (want een nieuwe rechtszaak is zo duur), maar vindt niet dat hij nog aan andere zaken voor de kinderen moet hoeven meebetalen. De moeder vindt dit vervelend, want af en toe moet er nu eenmaal een grote uitgave worden gedaan (een laptop, een fiets), die zij niet makkelijk kan betalen. Iedere keer dat het over geld gaat, krijgen de ouders ruzie.
In de basis is het niet de schuld van de moeder dat de rechter de alimentatie heeft bepaald op basis van de wet, maar zij krijgt de frustratie van de vader wel op haar bordje. Tijdens de gesprekken komt aan de orde dat de vader best wel mee wil betalen aan bepaalde zaken, maar graag meer betrokken wil zijn bij die uitgaven. Partijen spreken uiteindelijk bij de mediator af dat de vader een iets lager maandelijks bedrag betaalt, maar daartegenover staat dat vader periodiek zorgt voor een nieuwe laptop, telefoon of fiets. Hij vindt het wel leuk om deze spullen uit te zoeken en te kijken waar de beste deal te krijgen is, terwijl moeder dit helemaal niet interessant vindt. Vader heeft hiermee het gevoel van controle terug en per saldo wordt er zonder strubbelingen meer uitgegeven aan de kinderen.
Uiteraard is deze uitkomst niet voor iedereen dé oplossing, maar in dit geval waren beide partijen tevreden met de door hen zelf bedachte uitkomst.
Mediation als....
De focus op de belangen van partijen die meedoen aan een mediation, maakt mediation eigenlijk geschikt om toegepast te worden in iedere situatie waarbij de partijen die een probleem hebben en nog steeds met elkaar om moeten gaan, in welke vorm dan ook.
In de familiepraktijk kunnen mediations -naast echtscheiding- onder meer de volgende onderwerpen beslaan:
- Omgang kinderen;
- Verhuizen met de kinderen;
- Opstellen of wijzigen ouderschapsplan (ook bij samenlevers);
- Alimentatie (vaststelling of wijziging);
- Verkoop/ overdracht van de voormalige echtelijke woning of andere vermogensbestanddelen.
Hoe kan Bowmer Nuiten Noteboom u helpen?
Wij helpen u graag met het oplossen van uw geschil. Neem gerust contact op voor meer informatie of voor het maken van een intake afspraak.
Voor arbeidsrecht staat onze gespecialiseerde mediator Elzemieke Schouten voor u klaar.
Wij werken bij Bowmer Nuiten Noteboom ook samen met een MfN gespecialiseerde familierecht mediator.
